Rozpowszechnianie wizerunku osoby bez jej zgody stanowi jedno z naruszeń dóbr osobistych, które jest regulowane przez przepisy prawa cywilnego. W Polsce kwestie te są szczegółowo określone w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz w Kodeksie cywilnym. Naruszenie prawa do ochrony wizerunku może pociągać za sobą poważne konsekwencje prawne zarówno dla osób prywatnych, jak i podmiotów korzystających z wizerunku w celach komercyjnych.
W świetle obowiązującego prawa, każda osoba ma prawo do decydowania o tym, czy i w jaki sposób jej wizerunek będzie wykorzystywany. Wyjątki od tej zasady są ściśle określone i dotyczą sytuacji, gdy rozpowszechnienie nie narusza dóbr osobistych lub gdy osoba na to wyraźnie zezwoliła. Niezależnie od tego, czy chodzi o publikację zdjęcia na portalu społecznościowym, czy wykorzystanie portretu w reklamie bez zgody przedstawionego na nim człowieka takie działania mogą skutkować odpowiedzialnością cywilną, a nawet karną.
Publikacja cudzego wizerunku bez zgody – kiedy to przestępstwo?
Zgodnie z polskim prawem, każdy ma prawo do ochrony swojego wizerunku. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych w art. 81 stanowi, że do rozpowszechniania wizerunku wymagana jest zgoda osoby na nim przedstawionej.
W przypadku, gdy dojdzie do rozpowszechnienia wizerunku bez zgody art. 81 kara może być różna i zależy od okoliczności naruszenia. Jeśli osoba, której wizerunek został opublikowany bez jej zgody, poczuje się pokrzywdzona, może dochodzić swoich praw na drodze cywilnej, domagając się zadośćuczynienia lub odszkodowania. Jednakże istnieją pewne wyjątki od tej zasady. Wizerunek można rozpowszechniać bez zgody, jeżeli osoba jest postacią publiczną i zdjęcie zostało wykonane podczas pełnienia przez nią funkcji publicznych. Ponadto zdjęcia mogą być publikowane bez zgody, jeśli mają charakter dokumentalny lub dotyczą zgromadzeń, konferencji itp., gdzie uczestnictwo wiąże się z publicznym występowaniem. Naruszenie prawa do wizerunku może być także ścigane karnie. Zgodnie z Kodeksem Karnym (art. 212) rozpowszechnianie cudzego wizerunku bez wymaganej zgody może skutkować odpowiedzialnością karną za zniesławienie lub naruszenie prywatności.
Artykuł powstał przy współpracy z radcą prawnym Małgorzatą Maciejewską.